Dlaczego dolegliwości nie ustępują
ISTOTA PROBLEMU - BŁĘDNE KOŁO
Często jest tak, że dolegliwości wynikające z pracy siedzącej (jak również z innych przyczyn) mają charakter trwały. Inaczej mówiąc dolegliwości utrzymują się nawet pomimo zniknięcia bezpośredniej przyczyny ich powstania. Przykładowo ból pleców nie znika w momencie, gdy kończymy pracę w niekorzystnej, wymuszonej pozycji ciała i przyjęliśmy pozycję całkiem inną. Innym przykładem może być uczucie ogólnego zmęczenia spowodowanego stresem, które trwa nadal nawet podczas oglądania relaksującego filmu.
Jest to wynikiem wzajemnego wspomagania się całego szeregu przyczyn i skutków, co potocznie nazywamy najczęściej efektem błędnego koła.
Trzy podstawowe szkodliwe skutki tzw. siedzącego trybu życia (patrz Artykuł: Jak się tworzą Twoje problemy) wspierają się wzajemnie poprzez różne sprzężenia zwrotne. Wynikiem tych powiązań jest utrwalenie się złego samopoczucia i poszczególnych dolegliwości.
PRZYKŁADY PROCESÓW OPARTYCH O EFEKT BŁĘDNEGO KOŁA
Ściśnięcie naczyń krwionośnych z powodu stałego napięcia mięśni spowalnia przepływ krwi i mamy wtedy niedobór tlenu w tym (i nie tylko) obszarze ciała. Niedotlenowanie mięśni z kolei utrwala ten problem, gdyż mięśnie na brak tlenu reagują zwiększeniem napięcia. Napięcie to dodatkowo zwiększa uciski na naczynia krwionośne. Mamy więc efekt błędnego koła, ale jest możliwe, ze wytworzy się w oparciu o to więcej takich „kół”. W opisywanym przypadku – osłabienie krążenia ma przy okazji wpływ na utrzymywanie się ogólnego zmęczenia. To pogłębia stres, a stres może zwiększyć napięcie mięśni.
Długotrwały, choćby niewielki stres wywołuje napięcie mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych utrudniając tym samym przepływ krwi. Osłabienie przepływu krwi sprzyja z kolei powstawaniu licznych dysfunkcji w pracy organizmu, a to ma wpływ na nasze samopoczucie. Następuje pogorszenie nastroju i podtrzymanie samego stresu i jego negatywnych skutków.
Napięcie mięśni, gdy przekroczy poziom krytyczny, zaowocuje bólem, a na ból reagujemy odruchowo zwiększeniem napięcia mięśni i znowu koło się zamyka. Ściśnięte mięśnie na plecach usztywniają kręgosłup powodując nierzadko uciski na korzenie nerwowe, stany zapalne i długotrwałe dolegliwości bólowe.
Napięcie mięśni, gdy przekroczy poziom krytyczny, zaowocuje bólem, a na ból reagujemy odruchowo zwiększeniem napięcia mięśni i znowu koło się zamyka. Ściśnięte mięśnie na plecach usztywniają kręgosłup powodując nierzadko uciski na korzenie nerwowe, stany zapalne i długotrwałe dolegliwości bólowe.
CO DALEJ?
Jak widać, możemy mieć do czynienia z „wielokierunkowym” efektem błędnego koła, gdzie poszczególne sprzężenia wpływają wzajemnie na siebie i na utrwalanie się negatywnych objawów. Nasze dolegliwości będą się zatem pogłębiać i z czasem coraz trudniej będzie się ich pozbyć.
Musimy też sobie zdawać sprawę z tego, że wraz z upływem czasu i starzeniem się organizmu pojawiają się trwałe zmiany w różnych tkankach zwane zwyrodnieniami. Odwołując się do wyżej opisanych przykładów – stawy, kręgosłup, naczynia krwionośne nie będą już takie same, jak dawniej. Zaistniałe zmiany w ich budowie będą niestety ułatwiać pojawianie się dolegliwości.
Czy można zapobiegać tym zmianom? Procesy starzenia są naturalnym zjawiskiem, ale mamy wpływ na tempo ich postępowania.
Przede wszystkim nie należy dopuszczać do kumulowania się błahych na pozór problemów. Najprostszą radą jest:
Reaguj, gdy problem się dopiero zaczyna
A jeszcze lepiej:
Przeciwdziałaj dolegliwościom, zanim one powstaną